Denetimli serbestlikte müdürlere verilen yetki Anayasa Mahkemesi'ne taşındı

Eskişehir 4. Asliye Ceza Mahkemesi Hakimi Oktay Kuban, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanun'da yapılan değişiklikle hakimlerin görevlerinin 'Denetimli Serbestlik Müdürlükleri'ne verildiğini ileri sürdü. Kuban, yargı yetkisinin böylelikle idareye verildiği gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.

Balyoz soruşturmasında 21 sanık hakkında verdiği tahliye kararlarıyla gündeme gelen eski İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi Üyesi Kuban, 6291 sayılı yasa ile 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'un 105/A maddesi gereğince denetimli serbestlik tedbirlerinin uygulanarak tahliye edilmesinde yargı görevinin 'Denetimli Serbestlik Müdürlükleri'ne verildiğini öne sürdü. Böylelikle yargı yetkisinin mahkemelerden alınarak idareye verildiğini, bunun da Anayasa'ya aykırı olduğunu ileri süren Kuban, söz konusu kanunda yapılan bu değişikliğin iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu. Anayasa Mahkemesi'ne gönderdiği 5 sayfalık itiraz dilekçesinde, denetimli serbestlik kararını verme yetkisinin mahkemelerde olduğunu belirten Kuban, söz konusu bu değişiklik ile hakimlerin görevlerinin denetimli serbestlik müdürlüklerine verildiğini iddia etti. Kuban, Anayasa'ya göre mahkemelerin sanıklara hangi tür denetimli serbestlik kuralını uygulayıp uygulamayacağının davaya bakan mahkemenin takdirinde olduğunu kaydetti.

Kuban, yaptığı itirazda şu gerekçelere yer verdi: "5275 sayılı yasayla eklenen 105/A maddesinin 5'inci fıkrasındaki düzenlemeye göre hükümlüler hakkında koşullu salıverme tarihine kadar denetimli serbestlik tedbirleri uygulanarak tahliye edildiklerinde haklarında yasada sayılan yükümlülüklerden bir veya birkaçına uyma kararı, mahkemelerce ve hakimlerce değil, yargılama yapma sıfatı olmayan denetimli serbestlik müdürleri tarafından karar verilecektir. Anayasaya göre de ceza ve ceza yerine geçen güvenlik tedbirleri ancak mahkemelerce verilebilir. Yargı yetkisine sahip olmayan, bağımsızlık güvencesi olmayan, idareye bağlı, tarafsız olduğu ileri sürülemeyecek olan, denetimli serbestlik müdürünün, hükümlü hakkında uygulanacak güvenlik tedbirlerini belirlerken güvenli inceleme yapması, hükümlünün aldığı ceza, infaz süresindeki durumuna göre uygulanacak güvenlik tedbirini belirleyip bireyselleştirmesinde güvenli inceleme yapması mümkün değildir. Anayasaya göre, yargı yetkisi Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır, idare, kişi hürriyetinin kısıtlanması sonucunu doğuran bir müeyyide uygulayamaz. İnfaz hakimliğimize göre, denetimli serbestlik müdürlüklerinin yargısal kararlar vermeye yetkisi bulunmadığından bu yasal düzenleme Anayasa'nın 2, 9, 19, 37 ve 38'inci maddelerine aykırıdır."