Sonbaharı geride bıraktığımız şu kış günlerinde nezle, grip, farenjit, sinüzit ve orta kulak iltihabı gibi solunum yolu enfeksiyonları da atağa kalkıyor. Çocuklar hava soğukken neden daha çok hastalanır? Bunun pek çok nedeni bulunuyor. Birincisi çocuklarda özellikle solunum yolu enfeksiyonu yapan virüs ve bakterilerin soğuk havada ortaya çıkması. İkinci nedeni ise; okulların açık olmasıdır. Okullar, çoğu zaman enfeksiyonların hızla yayıldığı bir ortam oluyor. Bağışıklık sistemleri daha hassas olan çocuklar da kışı bulaşıcı hastalıklarla karşılıyor. Acıbadem Eskişehir Hastanesi çocuk Hastalıkları Uzmanı Dr. Gürkan Bozan, okul çağında sıkça karşılaşılan enfeksiyonların nedenleri ve korunma yöntemleri hakkında bilgi verdi.
0–6 yaş grubu çocuklarda görülen bulaşıcı hastalıklar nelerdir? Hangi faktörler bu hastalıklara neden olur?
Bu yaş grubunda; kızamık, kızamıkçık, suçiçeği gibi çocukluk çağı döküntülü hastalıkları; grip, nezle, kabakulak gibi üst ve alt solunum yolları hastalıkları, ishal gıda zehirlenmeleri, hepatitler gibi mide –bağırsak sistem enfeksiyonları ve göz enfeksiyonları en sık görülen hastalıklardır. Çocukluk çağı döküntülü hasatlıkları ve alt üst solunum yolları hastalıkları genellikle solunum yolu ile damlacık enfeksiyonu şeklinde bulaşırken; mide-bağırsak sistemi enfeksiyonları ve göz enfeksiyonları ise daha çok direk yada yakın temas, hijyen azlığı gibi nedenlerle bulaşır ve yayılır. Döküntülü hastalıklarda ve alt ve üst solunum yolları enfkseiyonlarında(ÜSYE ve ASYE)hastalık etkeni olan virüs veya bakteriler hasta çocuğun ve bireyin solunum yollarında ki hücreler çoğalır ve hastanın öksürmesi, hapşırması veya solunum yollu salgılarının direk teması ile havaya ve bulundukları ortama yayılır. Sağlıklı çocuğum solunum yollarından girerek vücutta çoğalmaya başlar. Dolayısıyla okullar, kreşler ve alışveriş merkezlerinin oyun alanları gibi çocukların bir arada daha çok bulunduğu ve zaman geçirdiği yerler bulaşma ve enfeksiyon yayılmasına aracı olurlar. Ama unutulmamalıdır ki; bu hastalıkları erken çocukluk çağında geçirmek doğal bağışıklık kazanmayı sağlar. Suçiçeği, kızamık, kabakulak gibi bazı enfeksiyonlar ileri yaşta çok daha ağır seyretme ve ağır komplikasyonlar oluşturmaktadır.
Çocuklarda en sık karşılaşılan ateş, kusma ve ishal belirtisi ile görülen salgınlarda neler yapılmalıdır?
Mide ve bağırsak enfeksiyonları genellikle kusma ve ishalle seyreder, viral kaynaklı olanlarda ateş nadiren görülür. Dışkı incelemesinde de akyuvar ve alyuvarlar genelde görülmez ve daha hafif seyreder. Eğer çocuğunuzda ishal hızlı ve gürültülü seyrediyor ve ateşi yükseliyor ise vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Ayrıca çocuklara hijyen konusunda iyi bir eğitim verilmeli, gerçek anlamda etkili el yıkama uygulamalı olarak göstermelidir.
0–3 yaş grubu çocukların okul öncesi hastalıklardan koruma yöntemleri nelerdir?
Çocuğun sağlıklı bağışıklık sistemi kazanmasını sağlamak için en temelden yani anne sütünden başlamak gerekir. Anne sütü çocukların en temel en besleyici besin olmasının yanı sıra bağışıklık sistemini ve ilerideki yaşama hazırlayan doğal aşılama sistemini içinde barındıran mucizevî bir sıvıdır. Anne sütü ile beslenen çocuklarda özellikle mide ve bağırsak enfeksiyonları, alt ve üst solunum yolları enfeksiyonları mama ile beslenen çocuklara göre çok daha az görülmektedir. Ayrıca anne sütü alan çocuklar daha az oranda alerjik hastalıklara yakalanmaktadırlar. Dolayısıyla emzirme, hem doğumdan sonra başlamalı ve altı ay sadece anne sütü ile devam etmelidir.
Bebeklik çağında yapılan aşıların önemi nedir?
Aşı, bebeklerin ileriki yaşlarını korumaya alan bir uygulamadır. Çocuğun aşılanması aşı takvimine uygun olarak zamanında yapılıdır. Aşılamada yapılan gelişme ve uygulamalarda pek çok hastalığın önüne geçilmiş ve enfeksiyonlara bağlı bebek ölümlerinde azalma sağlanmıştır. Burada üzerinde durulması gereken henüz takvimde olmayan fakat önümüzdeki yıllarda takvime girecek olan bir yeni aşıda Rotavirüs aşısıdır. Çocukluk çağında mide ve bağırsak enfeksiyonlarından biri olan ve viral etkenler arasında en ağır tabloyu çizen, bebeğin acil servise yatmasına neden olan bir etkendir. Rotavirüs aşısı hastalığın daha hafif seyretmesini sağlamakta ve hastaneye yatışı azaltmaktadır.
0-3yaş grubu bebeklerin basit gribal enfeksiyonda bile iştahları azalıyor. Bunun nedeni nedir ve neler yapılmalıdır?
Vücuda bir enfeksiyon girdiğinde, savunma hücrelerimizle mikrop arasında mikro düzeyde gerçek anlamda bir savaş oluyor ve bu savaş çeşitli nedenlerle iştahı azaltıyor. Bu doğal bir süreç fakat bu süreci kısaltmak mümkün. Gerek vitamin ve mineral desteği sağlamak gerekse bu süreçte önemli olan su alımını artırmak, iştah almasını önlemede önemlidir. En doğrusu hastalık belirtileri başlar başlamaz çocuk hekimine başvurup bu süreci kısaltmak için ilaçların, vitaminlerin desteğini alarak beslenmeyi düzenlemektir.
Çocuklar her ateşlendiğinde ilaç verilmeli midir?
Ateş kusma ve ishal gibi vücudun enfeksiyon etkenlerine karşı verdiği fizyolojik ve doğal bir yanıttır. Savunma sisteminin bir parçasıdır. Bilindiği gibi birçok organizma ortam ısısı 36 C’ nin üzerine çıktığında hem ölmekte veya çoğalması azalmaktadır. Hem de ateşin çıkmasıyla aileye ve hekimlere çocuğun vücudunda olağan dışı bir durum olduğunu haber vermektedir. Dolayısıyla ateş, insan vücudu için çok önemli bir uyarı ve savunma sistemidir. Doğru olan; ateşlenen çocuğa öncelikle duş aldırılması ya da koltuk altı veya kasıklarına ıslak havlu konulmasıdır. Eğer bu yapılanlar yeterli olmazsa ateş düşürücü verildikten sonra en kısa zamanda bir hekim tarafından muayene edilerek ateşin nedeniyle kaynağının saptanması için çeşitli tahliller yapılması gerekir.
Burada önemli bir sorun, özellikle 5 ay -5 yaş arası bazı çocukların ateşe yanıt veya reaksiyon olarak havale geçirmesidir. Genellikle ailesel yatkınlığı olan çocuklarda ortaya çıkan bu ateşli havale durumu, ailelerde doğal olarak paniğe neden olmaktadır.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.