Türkiye'de son yıllarda Kırım Kongo Kanamalı Ateşi ( KKKA ) hastalığı yüzünden ölenlerin artması üzerine tedavi konusunda bazı ilaçlar piyasaya sürülmeye başladı.
Hastalığın tedavisinde etkili olduğu ileri sürülen Ribavirin'in, anlatılanların aksine KKKA hastalığına iyi gelmediği, bu yönde kesin bir bilgi olmadığı halde insanların yanlış yönlendirildiği belirtildi.
Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (EKMUD), Dünya Sağlık Örgütü tarafından Ribavirin'in KKKA'nın tedavisinde etkin olduğunu gösteren bir makale ve açıklama olmadığına dikkat çekti.
Bu bağlamda, EKMUD, hazırladığı rapor ile 'Ribavirin' ilacının kullanımı konusunda Sağlık Bakanlığı ve Türk Tabipler Birliği'ne uyarıda bulundu. Söz konusu hastalığın tedavisi için henüz kesin bir ilacın olmadığının altını çizen EKMUD, her iki kurumdan kamuoyunun yanlış bilgilendirilmesini engellemesini istedi.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Öğretim Üyesi ve EKMUD Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Gaye Usluer, Ribavirin adlı ilacın KKKA'nın tedavisine iyi geldiği yönündeki iddiaların doğru olmadığını, bu yönde bir makale ve bilimsel açıklama olmadığını söyledi.
Prof. Dr. Usluer, "Bu ilaçla ilgili çalışmalar raporlar şeklindedir. Dünyanın hiçbir ülkesinde Ribavirin, KKKA tedavisi veya hastalığın oluşumunu engellediği yönünde ruhsatlandırılmış bir ilaç değildir. Yaygın kullanılan dozla ilgili hastalığı zehirleme (etkileme) çalışmaları yoktur." diye konuştu.
KKKA'nın tedavisi ve oluşumunu engellediği yönünde Ribavirin'in etkin olduğunu gösteren kontrollü, ileriye dönük (prospektif) yayınlamış makale bulunmadığını vurgulayan Prof. Dr. Usluer, konuyla ilgili tüm araştırmaların geriye dönük (retrospektif) çalışmalar veya olgu raporları şeklinde olduğuna işaret etti.
KKKA'da Ribavirin etkinliğinin araştırıldığını, yapılan çalışmalar arasında bu güne kadar Türkiye verilerinin değerlendirildiğini ifade eden Prof. Dr. Usluer, şöyle devam etti: "En fazla vaka içeren, çok merkezli, yarı deneysel çalışmada, Ribavirin'in ölüm üzerine etkisinin olmadığı, hatta ilk 8 günde kullanımının ölüm oranını artırdığı yönündedir. KKKA tedavisinde hangi dozda kullanılacağı belli değildir. Dünya Sağlık Örgütü, KKKA tedavisinde kullanılabileceğini belirtmekle birlikte doz ile ilgili önerisini ilgili web sayfasından çıkarmıştır. Dünya Sağlık Örgütü sağlık personelinin KKKA'lı hasta ile teması ya da yaralanması durumunda hastalığın oluşumunu engellemesi konusunda Ribavirin kullanımı ile ilgili bir öneride bulunmamakta. Yaralanma sonrasında KKKA semptomlarının gelişip gelişmemesi açısından kişinin 14 gün süre ile takip edilmesini önermektedir."
Türkiye'de Sağlık Bakanlığı verilerinin değerlendirildiği çalışmada, 2004, 2005, 2006 ve 2007 yıllarında Ribavirin kullanım oranlarının sırasıyla yüzde 67,9, yüzde 21,8, yüzde 16,2, yüzde 11,8 olduğunun belirlendiğini kaydeden Prof. Dr. Usluer, "Yıllar içinde Ribavirin kullanım oranındaki azalmaya rağmen mortalite oranlarının değişmediği gösterilmiştir. Sağlık Bakanlığı KKKA Bilim Burulu 14.03.2008 Tarihli toplantısında KKKA'da Ribavirin'in etkinliğinin kanıt düzeyinde kontrollü çift kör bir çalışma ile araştırılması gerektiğine karar vermiştir." şeklinde konuştu.
Bilimsel anlamda tam olarak kabul edilmemiş, onaylanmamış bir tıbbi girişimin tedavisinin geçerli veya yaygın bir yöntemmiş gibi sunulmasının toplumda ciddi yanlış anlaşılmalara yol açtığının altını çizen Usluer, "Kamuoyuna sağlıkla ilgili konularda, gerçeği tam olarak yansıtmayan, yanıltıcı bilgiler verilebilmekte. Görsel ve yazılı basında gerçekleri yansıtmaktan ziyade, meslektaşlarımızı kamuoyu önünde hedef göstermeye yönelik rencide edici beyanların bilimsel düşünce ile bağdaşmadığını ve etik olmadığını görüyoruz." ifadesini kullandı.
Türkiye'de bu hastalığın çok sık görülmesi ve basında "Ribavirin" ilacıyla tedavisinin bulunduğu şekilde haberlerin yer alması üzerine, EKMUD Yönetimi olarak bir karar aldıklarını anlatan Usluer, şunları söyledi: "Ribavirin ilacının kullanımı konusunda Sağlık Bakanlığı ve Türk Tabipler Birliği'ne bir açıklama göndererek, kamuoyunun yanlış bilgilendirildiğini anlattık. Bu ilaç, KKKA'nın tedavisinde geçerli değildir. Çünkü bu hastalığı kesin tedavi eden bir ilaç henüz yoktur. İlgili kurumlar bu konu da gerekli önlemleri almalı ve vatandaşın yanlış bilgilendirilmesinin önüne geçmeli."
